(SVENSK ÖVERSÄTTNING FINNS NEDANFÖR FOTON)

Ooit in een grijs verleden, hadden we een zwarte kat. Zijn officiële naam was Aart en die hield verband met zijn bijnaam. Aart was namelijk in een soort stuitligging ter wereld gekomen en daarbij was zijn staartje gebroken. Het uiteinde viel er kort na de geboorte af en droogde mooi in. We adopteerden de kleine Aart en kregen er het restantje staart bij cadeau. Zijn roepnaam werd Staartjes.

Staartjes bleek over een onstuimig karakter te beschikken. Of het nou ging om eten, vechten of seks; hij hield totaal geen maat. Misschien was behalve zijn staart ook in zijn brein wel iets bekneld geraakt.

Toen ik deze zomer in een plantsoen in Uppsala op een beeldje stuitte van een kat met afgebroken staart, dacht ik eerst aan vandalisme en direct daarna aan onze Staartjes, maar het bleek te gaan om Pelle Svanslös, een beroemde kinderboekenkat.

Pelle Svanslös is een goedmoedig plattelandstype wiens staart door een rat werd afgebeten. Door achterin een auto te springen weet hij naar de stad te verhuizen en een nieuw leven te beginnen. Maar Pelle wordt vanwege zijn uiterlijk gebrek getreiterd en bedrogen door de nare Måns en zijn helpers; Bill en Bull. Toch winnen in de verhalen de wijsheid, vriendelijkheid en tolerantie het altijd van de verdorvenheid.

Bijzonder is dat Gösta Knutsson de boeken over Pelle vlak voor en tijdens de 2^de wereldoorlog schreef. Het zijn dan ook beslist niet zomaar kinderverhalen. Knutsson baseerde zijn rolfiguren op werkelijk bestaande volwassenen en een wereld in die in strijd verkeerde. De boodschap dat niemand het recht heeft zich meer te voelen dan een ander past typisch bij die 40-er jaren maar is helaas nog steeds actueel.

De verhalen over Pelle en zijn vrienden zijn populair. Ze verschenen o.a. als prentenboek, stripboek, film, theaterstuk en als “julkalender” op de Zweedse televisie.

Staartjes werd niet oud. Dat was, gezien zijn levensstijl, te verwachten. Maar Pelle Svanslös leeft voort, tenminste in Uppsala. Daar kun je tijdens een speciale stadswandeling alles over deze kat ontdekken.  Beeldjes staan in Stadsträdgården en in het kleine Frodeparken.

Info Pelle-stadswandelingen in Uppsala (engels): http://www.uppsalaexperience.se/Eng/pelle.htm

Pelle Svanslös, tekenfilm, engels ondertiteld: https://www.youtube.com/watch?v=2CazB1_5518

Info boeken en ”Våga Vara Snäll-stipendium!” (Zweeds): http://www.pellesvanslos.se/

Försök att översätta till Svenska

SVANSLÖS

Vi hade en gång en svart katt. Hans officiella namn var Aart, som hängde ihop med hans binamn. Aart föddes nämligen typ sätesbjudning på ett sätt svansen spräcktes. Ändan lossnade och torkade ren. Vi adopterade Aart och fick hans lilla svansrest som present. Hans smeknamn blev Staartjes. (Staartjes översättas som: små svansarna. Det finns en känd tv-person i Nederländerna som heter Aart Staartjes)

Staartjes visade sig ha en vild karaktär. Såväl när han åt och kämpade som med sexet var han totalt måttlöst. Kanske hade, såsom hans svans, nåt gått sönder i hans hjärnan under förlossningen.

När jag stötte på en staty av en katt med avbruten svans, trodde jag först det handlade om skadegörelse och strax därefter tänkte jag på vårt Staartjes, men det visade sig handla om Pelle Svanslös, en berömd barnbokskatt.

Pelle Svanslös är en godhjärtad bondetyp, som fick sin svans avbiten av en råtta. En dag smyghoppar han in i en bil och så här flyttar han till stan för att börja ett nytt liv.  Men på grund av sitt utseende mobbas och luras Pelle av elake Måns och hans hjälpare; Bill och Bull. Dock i alla historier segrar vänligheten, visdomen och tolerans över ondskan.

Det är särskilt att böckerna skrevs av Gösta Knutsson precis innan och under andra världskriget. Därför blev det inte bara vanliga, roliga barnhistorier. Knuttson baserade rollfigurer på kände vuxna och en värld som var i strid. Budskapet att ingen har rätt att känna sig bättre än andra, passade bra till 40-talet men är fortfarande tyvärr nog aktuellt.

Berättelser om Pelle och hans vänner är populära. De har bland annat kommit som bildbok, seriealbum, film, teaterpjäs, och som julkalender i SVT.

Staartjes blev inte så gammal. Vilket, på grond av sin livsstil, var förutsägbart. Men Pelle Svanslös lever vidare, åtminstone i Uppsala. Där kan man göra en speciell stadsvandring och upptäcka allt om katten Pelle. Statyer finns i Stadsträdgården och i lilla Frodeparken.

Info Pelle-stadsvandringar i Uppsala:  http://www.uppsalaexperience.se/sidor/pelle.htm

Pelle Svanslös,  film, engelsk textning: https://www.youtube.com/watch?v=2CazB1_5518

Info böckerna och ”Våga Vara Snäll-stipendium!” (svenska): http://www.pellesvanslos.se/