(SVENSK ÖVERSÄTTNING FINNS NEDANFÖR FOTON)

Mijn oom en tante hadden een aquarium. Als kind drukte ik graag mijn neus tegen het glas, waardoor het leek alsof ik me tussen de maanvissen en de neontetra’s bevond.  Gek genoeg legde ik nooit verband met het water waar ik in die tijd werkelijk in zwom, nooit vroeg ik me af wat daar in huisde.

Aan de westelijke scherenkust, niet ver van Strömstad, staat een aquarium dat doet denken aan dat uit mijn jeugd. Het is ontworpen door biologen en bedoeld om te informeren, niet om te vermaken. Toch doet het allebei.

Het aquarium hoort bij het “Sven Lovén centrum för marina vetenskaper”, dat deel uitmaakt van de universiteit van Göteborg. Biologen uit Zweden en van ver daarbuiten doen met behulp van ingenieuze laboratoriumapparatuur, speciale boten en duiktechnieken onderzoek naar het leven onder water. Met ‘water’ bedoel ik de Kosterfjord, die een bijzonder hoog zoutgehalte heeft en een laag temperatuurgemiddelde. Dit leidt tot een biotoop die meer weg heeft van een open oceaan dan van kustwater. 6000 soorten organismen schijnen er te leven in de Kosterfjord, waarvan er 200 nog nooit ergens anders zijn gevonden.

Achter het glas van de bakken in het Lovéncentret zijn de meest fantastische bewegende beestjes en plantjes te ontdekken, in allerlei kleuren. Sponzen en koralen, zeeveren en -anemonen. Kreeftjes en zeepaardjes, frêle als elfjes.  Maar ook glibberige platte roggen, die zich als valse trollen in de zanderige bodem verstoppen, zodat slechts hun bolle ogen zichtbaar zijn.  Een sprookjeswereld onder water.

Het aquarium van het Lovéncentret is klein en overzichtelijk. Koffie kun je er niet krijgen en meer dan een uur breng je er waarschijnlijk niet door. Geen probleem, als je 500 meter doorloopt, naar Saltö, valt daar nog wel wat te beleven.

Vanaf een kleine kiosk lopen wandelpaden door een dennenbos die uitkomen op rotsen van graniet. Echt bijzonder is de strook zwarte steen aan de westkant van het eilandje, de zgn. “rombporfyrgång”.   Deze streep van steen loopt over de rotsen heen, duikt onder water en komt op een volgende rots weer net zo strak boven: een overblijfsel van oude bewegingen van de aarde.

Zelfs op een snikhete dag is het rustig op Saltö. Je kunt er heerlijk zwemmen en snorkelen….als je dat tenminste nog durft, na je bezoek aan het Lovéncentret.

Openingstijden en prijzen Akvarium Lovéncentret: http://loven.gu.se/samverkan-skola-och-allmanhet/tjarno_allmanheten/tjarno_akvarium

Route: Via de E6 naar weg 176. Afslag Däftö (bij speelpark), via Öddö naar Tjärnö (prachtige weg met spannende bruggen!), doorgaande weg volgen tot aan het haventje.

info Kosterfjord (engels): http://projektwebbar.lansstyrelsen.se/kosterhavet/SiteCollectionDocuments/sv/english/discovery.pdf

info en plaatjes Saltö (zweeds): http://media.basetool.se/upload/57186/Files/Salt%C3%B6%20folder%2013%20dec.pdf

Försök att översätta till Svenska:

AKVARIUM

Hos min moster befann sig ett akvarium. Som barn tryckte jag näsan mot rutan, så att det verkade att vara mitemellan Skalar och Neontetra. Konstig nog tänkte jag aldrig på sammanhang med vattnet jag simmade i, aldrig undrade jag vad levde därinne.

I Strömstads närheten finns ett akvarium som påminnes exemplaret från min barndom. Designat av biologer och ämnat att informera, inte att roa. Akvariet gör ändå båda.

Akvariet tillhör “Sven Lovén centrum för marina vetenskaper”, del av Göteborgs universitet. Biologer från Sverige och hela världen använder finurliga labbapparaturar, särskilda båtar och dykningsmetoder för forskningen efter livet under vatten. “Vatten” innebär här Kosterfjorden, som är tillräckligt salt för att många havsväxter och havsdjur trivas. Omkring 6 000 olika arter, av dem drygt 200 finns inte någon annanstans i Sverige.

Bakom akvariets rutorna upptäcks fantastiska små djur och växter, i olika färger. Svampdjur och koraler, sjöpennor och havsanemoner. Kräftor och sjöhästar, bräckligt så som älvorna. Men också halt, flata rockor, som håller sig undan i mjukbotten, så att bara stora ögonen ses. Som falska troll. En sagornasvärld under vatten.

Lovéncentrets akvariet är små och översiktlig. troligen står man utan inom en timme. Ingen problem, när man går 500 mtr vidare, mot Saltö, finns nog mer att uppleva. Ifrån en kiosk löper stigar genom tallskogar som leder till strand och klippor. Riktig speciellt är en mörk band med rombporfyr, som försvinner ifrån klippan under vatten men dyker upp på nästa klippa: en konsekvens av jordens gamla rörelser.

Även i en sjukvarmt sommardag är det lugnt på Saltö.  Man kan simma och snorkla….om man törs nog, efter det man såg i akvariet.

Öppettider och inträde Akvarium Lovéncentret: http://loven.gu.se/samverkan-skola-och-allmanhet/tjarno_allmanheten/tjarno_akvarium

Route: Via E6:an mot vägen 176. Vid Däftöland: tar vagen mot till Tjärnö via Öddö (vackert vägen med spännande broarna!) Följa vägen  till Tjärnös hamn.

info Kosterfjord (engelska): http://projektwebbar.lansstyrelsen.se/kosterhavet/SiteCollectionDocuments/sv/english/discovery.pdf

info en bilder Saltö (svenska): http://media.basetool.se/upload/57186/Files/Salt%C3%B6%20folder%2013%20dec.pdf